عرصهای جدید برای تبلیغات هدفمند
در علم ارتباطات، آنچه تعریف مفاهیم آموزش و تبلیغات را از هم متمایز می‌‌سازد، نوع نیت فرستنده‌ی پیام در آن‌هاست. معمولاً در آموزش، هدف ارتقای جایگاه گیرنده‌ی پیام است و در این بین، شاید منفعتی برای فرستنده‌ی پیام نمی‌‌توان قائل شد. اما در ارتباط تبلیغاتی، هدف از ارتباط، کسب سود و منفعت برای تبلیغ‌کننده به عنوان فرستنده‌ی پیام است. به همین دلیل است که فرستنده‌ی پیام در تبلیغات ممکن است از هر روش و شیوه‌ی اخلاقی یا غیراخلاقی، برای تأثیر گذاردن بر مخاطب خود استفاده کند (به عنوان مثال، استفاده‌ی ابزاری از زنان و کودکان در تبلیغات را می‌‌توان نام برد).
این امر باعث شده است تا قوانین سفت و سخت و محدودیت‌‌هایی در همه‌ی جهان برای پیام‌‌های تبلیغاتی گذارده شود. اما در فضای مجازی، به دلیل ویژگی‌‌های آن، امکان نظارت قانونی و حقوقی، سخت‌‌تر و مشکل‌‌تر از فضای واقعی است و حتی به نوعی می‌‌توان گفت که اگر این فضا در قالب چهارچوب‌‌های خاصی قرار بگیرد، برخی از ویژگی‌ها و کاربردهای مثبت خود را از دست می‌‌دهد. پس نکته‌‌ای که در این بین باید مد نظر قرار گیرد، افزایش سواد رسانه‌‌ای کاربران در محیط مجازی است تا از خطراتی که آن‌ها را در این محیط پُرتلاطم تهدید میکند، در امان باشند.
باید کاربران دارای حدی از شناخت از محیط فضای مجازی باشند تا سهولت استفاده‌ها و عضو شدن‌‌ها در محیط مجازی به عاملی تبدیل نشود که بدون هیچ جست‌وجو و مطالعه‌ای، به عضویت در سایت‌‌های مختلف بپردازند یا اطلاعات خود را به سادگی در محیط اینترنت قرار دهند. در صورتی که کاربر دارای حدی از سواد رسانه‌‌ای باشد، جنبه‌‌های ضرررسان این محیط برای او کاهش می‌یابند و جنبه‌‌های مثبت آن نمود بیشتری پیدا میکنند.
جنبه‌ی دیگری از تبلیغات در فضای مجازی، قابلیت این فضا در ثبت نوع فعالیت کاربر در محیط مجازی است. این اطلاعات برای شرکت‌‌های تبلیغاتی آن قدر دارای اهمیت هستند که سالانه میلیونها دلار به سایت‌‌های پُربازدید و موتورهای جست‌وجوگر پرداخت میکنند تا اطلاعاتی این‌چنینی را به دست بیاورند. بسیاری از سایت‌‌های معتبر در فضای مجازی، مانند پست الکترونیک یاهو، در قالب امکاناتی مانند کوکی‌‌ها و... که در نرم‌افزارهای ورود به اینترنت نیز وجود دارند، اطلاعات کاملی در مورد رفتار وبی کاربر در اختیار سرورهای این سایت‌‌ها قرار می‌‌دهند.
همچنین در موارد مشابه، سایت‌‌های اجتماعی که امروزه بسیار پُرطرفدار نیز هستند، اطلاعات جامعی را زمان ثبت‌نام از کاربر طلب میکنند و اکثر کاربران نیز با اطلاعات درست، در این شبکه‌های مجازی عضو می‌‌شوند. در این صورت، سایت اطلاعات جامعی از کاربر، علایق او، مکان زندگی او، برندهای مورد علاقه‌ی او، ورزش مورد علاقه‌ی او و... به دست می‌‌آورد. این اطلاعات گاهی نه از طریق پرسش مستقیم از کاربر، بلکه با استفاده از روش‌های غیرمستقیم به دست می‌‌آید. به عنوان مثال، سایتی مانند فیسبوک، اطلاعات جامعی از کاربر در مورد نوع موسیقی مورد علاقه، نوع فعالیت در اوقات فراغت و هزاران مورد خصوصی دیگر دریافت میکند. حال لحظه‌‌ای را تصور کنید که این اطلاعات از حجم عظیمی از جمعیت عضو، که بعضاً تا صدها میلیون نفر هم می‌‌رسند، چه طعمه‌ی مناسبی برای تبلیغ‌کنندگان محسوب می‌‌شوند. شاید در نگاه اول، این سایت‌‌های اجتماعی، تبلیغاتی در صفحات خود نداشته باشند و به این طریق، حتی اعتماد مخاطبان خود را نیز جلب نمایند؛ اما آنچه در این بین در فرمت و قالب تبلیغات در فضای مجازی اتفاق می‌‌افتد، سود سرشار این شبکه‌‌ها از اعتمادی است که مخاطبان به آن‌ها میکنند؛ اعتمادی که شاید بتوان نام آن را اعتماد مجازی گذارد.
این نوع از فروش اطلاعات مهم و کلیدی در مورد موتورهای جست‌وجوگر اینترنتی نیز رخ می‌‌دهد. میلیونها اطلاعات در مورد فعالیت کاربران اینترنت در این موتورهای جست‌وجو قابل ذخیره‌سازی است. یکی از پُرکاربردترین قسمت‌‌های فضای مجازی همین موتورهای جست‌وجوگر هستند. این موتورها، کاربری را که در این فضای بیکران حاوی اطلاعات نامتناهی رها شده است، راهنمایی میکنند. حتماً هر یک از کاربران اینترنت، حداقل چند بار از این قابلیت موتورهای جست‌وجو استفاده برده‌‌اند. اطلاعاتی مانند بیشترین کلمات جست‌وجوشده، بهترین ورزش مورد علاقه و اطلاعات ریز و درشت دیگر، زمانی که با اطلاعات تکمیلی مانند مکان و... دسته‌بندی شوند، اطلاعات فوق‌العاده‌‌ای را برای تبلیغ‌کنندگان به وجود می‌‌آورند که برای به دست آوردن آن‌ها حاضر هستند تا میلیاردها دلار نیز بپردازند.
نکته‌ی تأمل‌برانگیز در اینجاست که بیشتر کاربران، با قوانین و مقرراتی که این سایت‌‌ها برای کاربران خود قرار داده‌‌اند آشنا نیستند. این امر به خصوص در مورد کاربرانی که از کشورهای جهان سوم به این سایت‌‌ها رجوع میکنند بیشتر نمود پیدا میکند که به دلیل محدودیت‌‌ها و عدم آشنایی با زبان کشور میزبان یا اهمیت ندادن به این موضوع، قوانین سایت‌‌ها را مطالعه نمی‌‌کنند. به عنوان مثال، در سایتی مانند فیسبوک، در بخش قوانین و مقررات، به صراحت اعلام شده است که این سایت حق استفاده از اطلاعات کاربر را دارد. این نکته‌‌ای است که باید بیش از این مورد توجه کاربران قرار گیرد که اطلاعات خود را با چه قیمت و هزینه‌‌ای در فضای اینترنت انتشار می‌‌دهند.
از دیگر سو نیز باید پذیرفت که تنها 31 درصد از مردم از تبلیغات لذت می‌‌برند. پس این امر باید به دقت مورد استفاده قرار گیرد و افراط در آن، تنها به ضدتبلیغ تبدیل میشود و این امر ربط آن‌چنانی به رسانه‌‌ای که تبلیغ در قالب آن قرار می‌‌گیرد ندارد.
از دیگر مواردی که باید در مورد بحث تبلیغات در فضای مجازی عنوان کرد این نکته است که بیشتر فعالیت‌های تبلیغاتی که کاربران در محیط فضای مجازی عنوان میکنند مربوط به آگهی محصولات و خدمات جدید است. به همین دلیل، بحث فروش در اینترنت، که ناشی از تبلیغ مستقیم اینترنتی باشد، در حد پایینی است. گویا هنوز کاربران دوست دارند خرید را در محیطی واقعی تجربه کنند.
از طرفی تجارت در خود محیط فضای مجازی نیز با سرعت شگفت‌انگیزی در حال گسترش است، پس باید به تبع آن نیز شاهد گسترش تبلیغات در محیط فضای مجازی باشیم. در کل تبلیغات پیوند محکمی با تجارت دارد و جزئی از آن محسوب میشود. در این صورت، با گسترش تجارت در محیط فضای مجازی، افراد و شرکت‌‌های تبلیغاتی بیشتری نیز به فکر تبلیغات در محیط اینترنت می‌‌افتند و تبلیغات مجازی صرفاً به کمک تجارت واقعی نمی‌‌آید و تجارت الکترونیک را نیز شامل میشود
منبع : borhan.ir
به نام خداوند رحمتگر مهربان